ناباروری چیست

هنگامیکه یک زوج پس از گذشت یکسال رابطه جنسی، موفق به بارداری نمی‌گردند، این زوج دارای مشکل هستند و باید تحت درمان قرار گیرند.

ناباروری امروزه به یک مشکل جدی برای بسیاری از زوج‌ها تبدیل شده است. این مشکلات ناشی از ابتلا به بیماری، مصرف غذا و داروهای شیمیایی و ناسالم، زندگی در شرایط پر استرس و محیط‌های صنعتی و غیره می‌باشد.

آمارهای موجود نشانگر این است که در حدود ۴۰ درصد از ناباروری‌ها مربوط به زنان و ۴۰ درصد مردان و ۱۰ درصد به هردو مربوط می‌باشد، ۱۰ درصد باقیمانده مربوط به زوج‌هایی است که هیچ‌کدام مشکلی ندارند ولی در کنار یکدیگر نمی‌توانند صاحب فرزندی شوند که دلایل این مورد هنوز ناشناخته است.

علل ناباروری در زنان:

اختلال در تخمک‌گذاری

تخمک‌گذاری از علل اصلی ناباروری محسوب می‌گردد، بطوریکه آمار بسیار بالایی در حدود ۳۹ درصد را شامل می‌شود، بعضی از خانم‌ها ممکن است بطور طبیعی تخمک‌گذاری نکنند و یا این عمل بطور نامنظم انجام شود که به تبع آن دچار اختلال در عادت ماهانه خواهند شد و همه این اختلالات منجر به عدم لقاح می‌گردد.
در مواردی که در زنان اختلال تخمک‌گذاری وجود داشته باشد، برای بدست آوردن تعداد کافی تخمک، از سیکل‌های درمانی ICSI, IVF, IUI استفاده می‌شود.

اختلال در لوله‌های رحمی
این لول‌ها به دلایل مختلفی دچار مشکل می‌شوند که از جمله عفونت، آندومتریوز و یا چسبندگی‌های بعد از عمل جراحی یا گاها بعد از حاملگی‌های خارج از رحم را می‌توان نام برد. که این اختلالات بسته به پیشرفت و سطح بهداشت هر جامعه متفاوت است و در حدود ۳۰ درصد از علل ناباروری مربوط به اختلالات لوله‌های رحمی هستند.

آندومتریوز
در این بیماری بافت اندومتر (مخاط رحم) پرکار و در بیرون از محل اصلی (رحم) پایه ریزی می‌شود که منجر به بسته شدن لوله‌های رحمی شده و اختلال در تخمک‌گذاری به وجود می‌آورد و در حدود ۱۳ درصد از علل ناباروری مربوط به آندومتریوز می‌باشد که ۷۰ درصد اشخاصی که این مشکل را دارند، نابارور هستند.

اختلال درگردن رحم
وجود ترشحات رحم و عفونت‌های گردن رحم و یا تومورهای بدخیم می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های گردن رحم گردد که از علل‌های ناباروری محسوب می شود.

‌مشکلات دستگاه ایمنی بدن
اختلالات مربوط به دستگاه ایمنی بدن نقش مهمی را در ایجاد ناباروری دارند و درمان اینگونه بیماری‌ها مشکل می‌باشد.گاهی‌اوقات دستگاه ایمنی زنان عمل عکسی را نسبت به ورود اسپرم به بدن نشان می‌دهد و با ترشح آنتی بادن و در نهایت به کشتن اسپرم و یا غیر فعال کردن آن می‌انجامد و یا اینکه سقط خود به خودی صورت می‌گیرد

علل ناباروری در مردان:

اختلالات مربوط به اسپرم
اختلالاتی که در زیر می‌آیند، موجب پایین آمدن شانس لقاح می‌گردد و در اینصورت این افراد نابارور محسوب می شوند.

‌کمی تعداد اسپرم

عدم بلوغ اسپرم

شکل غیرطبیعی اسپرم

عدم توانایی حرکت مناسب اسپرم

بیماری‌های عفونی:
بیماری‌های عفونی با شرایط التهابی نظیر بیماری اوریون سبب عفونت مجاری تناسلی و از بین رفتن بیضه‌ها در مرد می‌شوند. حدود ۲۵% مردانی که بعد از بلوغ دچار اوریون می‌شوند نابارور می‌شوند که این بیماری‌ها می‌تواند بر تعداد، شکل، بلوغ و حرکت اسپرم تاثیر منفی بگذارند.

‌اختلالات هورمونی 
ترشح نامناسب هورمون‌های FSH و LH بر تولید هورمون مردانگی یا همان تستسترون و تولید اسپرم اثر گزار هستند که در نهایت این اختلالات سبب حدود ۲ تا ۵ درصد از مشکلات ناباروری می‌شود.

مشکلات مربوط به دستگاه ایمنی بدن
در برخی مردان، علیه اسپرم خودشان ماده‌ای به نام آنتی بادی تولید می‌شود که سبب کاهش حرکت اسپرم یا به هم چسبیدن آنها می‌شود.

ناهنجاری‌های مربوط به ساختمان بدن
بعضی عوامل نظیر بسته بودن لوله‌های خروج اسپرم (دفران، اپیدیدیم)‌ سبب ناباروری در مردان می‌شود . بسته شدن لوله‌های خروج اسپرم می‌تواند به علل مادرزادی، نقص ژنتیکی، عفونت‌ها یا التهاب‌های دستگاه ادراری – تناسلی باشد. البته جای جراحی‌های قبلی نیز می‌تواند این لوله‌ها را ببندند. از جمله عوامل دیگر ناباروری در مردان واریکوسل است. در این حالت رگهای درون کیسه بیضه گشاد می‌شود و کیفیت اسپرم کاهش می‌یابد.

در میان مطالب ذکر شده عواملی چون ناتوانی جنسی و یا انزال زود‌‌‌‌رس می‌توانند باعث ناباروری شوند.

علل ناباروری ژنتیکی
علل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیر طبیعی بودن سلول‌های جنسی تخمک و اسپرم همگی
می‌تواند به نوعی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی باشد. برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می انجامد همگی هر چند کوچک می توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژنهای خاص در انسان و مدل‌های آزمایشگاهی تا حدودی تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته اند.
بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تاثیر می‌گذارند، در حالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تاثیر گذارند.

امروزه با پیشرفت‌های حاصل شده، توانسته‌اند تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را تشخیص دهند. برای مثال جابجایی‌های کروموزومی می‌تواند بر روی مردان و زنان تاثیر بگذارد اما سندروم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم‌های جنسی به صورت XXY در می‌آید، تنها مختص مردان است و سندروم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسی X است تنها مختص زنان است.

با وجود تمامی مطالب ذکر شده در بالا گاهی اوقات حتی با بررسی کلی و عمیق دلایل ناباروری پزشکان به هیچ جوابی نمی‌رسند و دلایل دیگری وجود دارد که همچنان ناشناخته باقی مانده‌اند.

منبع: مثبت مگ