کم‌خونی انواع مختلف با دلایل مختلفی دارد. در ادامه به معرفی و بررسی انواع کم‌خونی میپردازیم.
۱- کم‌خونی فقر آهن (IDA).
IDA، رایجترین نوع کم‌خونی است. فقر آهن زمانی پیش میآید که آهن کافی در بدن شما وجود نداشته باشد. از آنجاییکه آهن یکی از مواد سازنده هموگلوبین است، بنابراین کمبود هموگلوبین یکی از عوامل کم‌خونی به شمار می رود.
یکی از دلایلی که فرد دچار فقر آهن می‌شود، میتواند از دست دادن خون بدن باشد. بانوان، در پریودهای طولانی، شدید و همچنین زایمان، همراه با خونریزی، آهن و گلبول‌های قرمز خود را از دست می‌دهند.
دلایل دیگری که میتواند باعث فقر آهن شود:
- زخمها، ورم روده بزرگ، یا سرطان روده بزرگ
- استفاده منظم از آسپرین و داروهای دیگر برای برطرف کردن درد
- عفونت
- آسیب شدید
- عمل جراحی
مطالعات اخیر نشان می‌دهند که موارد کم‌خونی ناشی از فقر آهن در کشورها بویژه در بین نوزادان، کودکان و زنانباردار، افزایش یافته است.
آیا می دانید؟
گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی یا غذاهای غنیشده با آهن، از بهترین منابع آهن موجود در مواد غذایی میباشند.
اگر مادر به اندازه کافی برای خود و فرزندش آهن مصرف نکند، بارداری میتواند باعث کم‌خونی و فقر آهن بشود.
برخی از افراد به اندازه کافی آهن در برنامه غذایشان وجود دارد اما بدنشان نمی‌تواند آهن را جذب کند. این مشکلات بدلیل بیماری‌هایی مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک و یا مصرف مواد مخدر است.
۲- کم‌خونی فقر ویتامین (یا مگالوبلاستیک [MEG-uh-loh-BLASS-tik])
میزان پایین ویتامین B12 یا فولات، شایعترین علل این نوع کم‌خونی است.
کم‌خونی ناشی از فقر ویتامین B12 یعنی زمانی که بدن شما کمبود ویتامینB12 داشته باشد. حتما می‌پرسید این ویتامین چیست و چرا نبودنش باعث کم‌خونی می‌شود؟
ویتامین B12 دو کار انجام می‌دهد، اول اینکه گلبول‌های قرمز می‌سازد و دوم اینکه باعث حفظ عملکرد سیستم عصبی بدن می‌شود.
حتما سوال بعدی که برایتان ایجاد می‌شود این است که چه چیز باعث می‌شود این ویتامین در بدن ما کم شود. دو دلیل عمده وجود دارد:
اولا، همانطور که اشاره شد، ممکن است بدن بدلیل یک سری اختلالات سیستم ایمنی و یا بدلیل مشکلات روده، قادر به جذب ویتامین B12 از مواد غذایی مصرفی نباشد.
ثانیا ممکن است شما مواد‌غذایی که حاوی این ویتامین هستند را مصرف نمی‌کنید. ویتامین B12 در غذاهای حیوانی وجود دارد و همینطور در غلات صبحانه.
مکملهای اسید فولیک (قرص)، نیز می‌توانند این نوع کم‌خونی را درمان کنند به شرطی که این کم‌خونی ناشی از اختلالات سیستم عصبی نباشد، در این صورت از دست این قرص‌ها کاری برنمیآید.
ممکن است دکتر شما متوجه نشود که بدن شما ویتامین B12 بصورت کافی دریافت نمی‌کند. از علایم اینکه بدن شما این ویتامین را دریافت نمی‌کند، بیحسی در ناحیه پاها و زانوها، مشکلات در راه رفتن، از دست دادن حافظه و اختلالات بینایی میباشد.
درمان این مشکلات بستگی به نوع آن دارد، ولی ممکن است که نیاز به تزریق ویتامین B12 و یا مصرف قرص‌های ویژه این ویتامین داشته باشید.
۳- کمبود فولات کم‌خونی
فولات همان اسید فولیک یا ویتامین B است و به ساخته شدن گلبولقرمز کمک شایانی میکند. کمبود فولات زمانی پیش میآید که بدن شما آن را جذب نکند و یا به اندازه کافی مواد حاوی فولات مصرف نکنید. فولات در غذاهایی مانند سبزیجات، میوهها، دانههای خشک و نخودفرنگی یافت می‌شود. اسید فولیک در نانهای غنی شده، پاستا، غلات و حبوبات نیز وجود دارد.
۴- کم‌خونی ناشی از بیماری‌های زمینهای
درمان برخی از بیماری‌های مزمن باعث کاهش میزان گلبول‌های قرمز خون می‌شود. انواع سرطان، سل و بیماری‌های التهابی مثل آرتریت روماتوئید، بیماری‌های عفونی مثل ایدز، لوپوس، کرون، بیماری‌های کبدی و کمکاری تیروئید می‌توانند در روند فعالیت مغز استخوان تاثیر گذاشته و یکی از عوامل بروز کم‌خونی باشند. نارساییهای کلیوی نیز می‌توانند عامل ایجاد کم‌خونی باشند، زیرا کلیهها وظیفه تولید هورمونی به نام اریتروپروتئین را برعهده دارند که باعث تنظیم میزان گلبول‌های قرمز می‌شود.
کم‌خونی ناشی از بیماری‌های خونی ارثی
یکی دیگر از عوامل بروز کم‌خونی وجود بیماری‌های خونی در خانواده است. اگر در خانواده شما فردی دچار برخی از بیماریها نظیر کم‌خونی داسی شکل، تالاسمی، آپلاستیک باشد، شما نیز در معرض ابتلا به این بیماری هستید.
کم‌خونی من از چه نوعی هست؟
با وجود اینکه با انواع کم‌خونی آشنا شدید، ولی پیشنهاد میکنیم با مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینات پزشکی و آزمایش، نوع کم‌خونی خودتان را متوجه شوید.
منبع: مثبت مگ